12 marca 2014 r., w Zespole Szkół Katolickich odbyło się spotkanie Tczewskiej Akademii Mamy Róży.

Prelekcję na temat potencjału temperamentu wygłosiła  Joanna Grzenia, psycholog i terapeuta, współpracująca z Centrum Psychologiczno – Pastoralnym „Więź”. 

O ukrytym potencjale Twojego temperamentu

Joanna Grzenia

Co najbardziej kochasz w życiu? Które rzeczy najdzielniej lubisz robić? Co tak naprawdę motywuje nas do działania, a co sprawia, że ogarnia nas zniechęcenie. Czy psychologia może pomóc nam poznać ukryte pasje?

Psychologowie i filozofowie od wieków próbują rozwikłać tajemnicę motywacji i różnic indywidualnych między ludźmi. To jak czujemy się w relacjach z innymi ludźmi, szybko czy wolno zabieramy się do działania, jak zachowujemy się w trudnych sytuacjach, jaki mamy sposób bycia nie jest przypadkowe. W relacjach z innymi ujawniamy pewne stałe cechy, kształtujące nasze zachowanie. Nazywamy je temperamentem.

Rene Le Senne zaobserwował różnice między ludźmi, przejawiające się w szybkiej lub wolnej rekcji na bodźce (reaktywność), niskiej lub wysokiej emocjonalności i oddźwieku na sytuacje w otoczeniu. Jesteśmy skoncentrowani na inne rzeczach i działaniach. Te same słowa znaczą dla kążedego co innego. To jak pochodzić z innych krajów. Każdy kraj ma inne tradycje, inny język.

W małżeństwie spotykają się dwie często bardzo różne osoby. W tworzeniu związku, relacji miłości pociąga nas „niezwykłość, cudowność” drugiej osoby. Na czym to polega? Często odkrywamy w drugiej osobie te cechy, których sami nie mamy. Ktoś jest niezwykły, bo … tak różny ode mnie. Towarzyszy nam ukryte pragnienie bycia w związku, żeby czuć się idealnie kompletnym. Moja osobowość będzie wtedy bogatsza, pełniejsza, o inne sposoby zachowań. Moje „<ja> będzie lepsze”, idealne. A że ideały występują w książkach, po pewnym czasie to co było obiektem fascynacji, irytuje. Nie chcemy zauważyć, że małżonek/małżonka są inni od nas. Nie jest łatwo zgodzić się na taką niebajkową rzeczywistość. Czasami walczymy, z tym co druga osoba kocha najbardziej. Larry Bilott posługuje się obrazem czterech krajów, odzwierciedlających różne typy temperamentu. Te różne sposoby patrzenia na świat przestawia w opisie mieszkańców z kraju kontroli, zabawy, spokoju, perfekcji.

Mieszkaniec Kraju Kontroli w relacjach jest liderem. Cechuje go niezwykła pasja w działaniu i duża siła ego. Instynktownie odnajduje się w wierze zadań i umie zarządzać innymi. Lubi rywalizacje i wyzwania. Głęboko ukrytym pragnieniem jest „być docenionym za trud i zdobyte osiągnięcia”. Jego symbolem jest konkretnie narysowany prostokąt. Ulubionym pojazdem byłby buldożer do zadań specjalnych. Lubi używać słów: „Zrób to! Chcieć to móc! Do roboty!”. Zagrożeniem w sytuacjach zdaniowych może być brak refleksji, niska umiejętność zauważania szczegółów, trudności w korzystaniu ze wparcia i radzenia się innych.

Mieszkaniec Kraju Zabawy przez otoczenie spostrzegany jest jako wodzirej dobrej zabawy. Cechuje go podekscytowanie i energiczność. To Twórczy entuzjasta, na początku łatwo zapala się do działania. Bez lęku, przez śmiech i dystans do siebie broni swojego terytorium. Pragnienie bycia w centrum uwagi, błyszczenia, pozwala scharakteryzować jego główne cechy przez symbol gwiazdy. Ulubionym pojazdem jest odrzutowiec. Ulubione słowa to: Będzie się działo, będzie zabawa. Zagrożeniem w obliczu przeszkód jest łatwość do zniechęcania się. Trudno mu wytrwać do końca. Może bagatelizować szczegóły, głęboko w sercu nie wierzyć w siebie. Gdy kończy się zabawa, zadania wymagają wytrwałej pracy, potrzebuje wsparcia.

Mieszkaniec Kraju Spokoju w relacji ceni stabilność, nie lubi emocji. Opanowany w sytuacji stresu, dobry mediator, lubi współpracę. Trudno mu rozumieć emocje. Często przytakuje innym dla świętego spokoju. Pragnienie: spokoju, zgody, delikatności w relacjach wyraża się w symbolu temperamentu hamaku. Ulubionym pojazdem jest gondola. Ulubione słowa to: „bez pośpiechu, spokojnie”. Zagrożeniem, ujawniającym się w relacjach z innymi jest brak asertywności, unikanie konfrontacji, bierność. Trudno mu stawić czoło przeszkodom. Łatwo się zniechęca. Potrzebuje obrazu sytuacji jako całości, zachęty drugiej osoby, poczucia bycia ważnym i odpowiedzialnym na każdym etapie zadania.

Mieszkaniec Kraju Perfekcji w relacji koncentracje się na szczegółach, zasadach, ideałach postępowania. Jest to osoba najbardziej wrażliwa w naszym opisie typów temperamentu. Źle znosi krytykę. Trudno jej bronić własnego „ja”. Lęk przed byciem niedoskonałym, wrażliwość na zranienia, branie do siebie opinii innych, często wynika z pragnienia tworzenia perfekcyjnego świata. Tak jak diament jest doskonały w formie i nieskazitelny, piękny, tak mieszkaniec Kraju Perfekcji, chce żeby wszytko czego się podejmie było doskonałe i piękne. Ulubionym pojazdem jest poruszający się po jasno oznaczonych torach pociąg. Ulubione słowa to: idea, porządek. Chociaż z natury jest kreatyny i twórczy, to często najtrudniej mu zacząć działanie. Zagrożeniem w podejmowaniu codziennych życiowych aktywności jest zbytni pesymizm w spojrzeniu na rzeczywistość. Wyzwaniem jest dla nich korzystanie z atmosfery optymizmu i wdzięczności. Warto pracować nad pewnością siebie, żeby poza trudnościami, widzieć sukcesy i wiedzieć, kiedy czas dokonywania analizy, podejmowania decyzji dobiega końca.

Kiedy mieszkaniec Kraju Kontroli spotka mieszkańca Kraju Spokoju, może zakochać się w jego niezwykłości. Po pewnym czasie przekonuje się, że nie jest łatwo żyć pod jednym dachem z obcokrajowcem. Potrzebuje trochę czasu, aby nauczyć się jego zwyczajów i języka. Potrzebuje zrozumieć kim sam jest. Wtedy może poznać serce mieszkańca innego kraju. I głębiej pokochać to nieznane, dotąd piękno. Odkrywanie tego, jak bardzo się różnimy, może prowadzić w kierunku dostrzegania naszych własnych potrzeb i uczenia się jak odpowiadać na potrzeby drugiej osoby. Do przeżywania radości z życia potrzebujemy przecież, tak bardzo siebie nawzajem.

Joanna Grzenia, psycholog, psychoterapeuta, pracuje m. in. w Centrum „Więź”.

Książki warte przeczytania, bibliografia:

• Art i Laraine Bennett. Poznaj swój temperament. (2011). Edycja Świętego Pawła.
• Janusz Twardowski. Z tajników naszego „Ja”.Typologia osobowości wg. R.Le Senne’a. (1987). Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań.
• Discovering Your Heart with the Flag Page. Mark Gungor.(2011). Laugh Your Way America